EYT ÇALIŞMASI KİMLERİ KAPSIYOR? Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi, 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olan, prim ve sene şartlarını tamamlayıp yaşı bekleyenleri kapsıyor. HAZIRLIKLAR NASIL İLERLEYECEK? 3600 ek gösterge çalışmalarının bu ay tamamlanmasıyla sıra sözleşmeliler ve EYT’liler ile alakalı düzenlemelere gelecek. Kamudaki sözleşmeli personele dair çalışmalarda sona yaklaşıldığı duyurulmuştu. Bu da gözleri EYT’ye çeviriyor. Yaz aylarına bu düzenlemelerin damgasını vurması bekleniyor.
EYT DÜZENLEMESİ İÇİN HANGİ FORMÜLLER GÜNDEMDE? 9 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olanların emeklilik amacıyla yaş koşulu dışında bayan ise 20, erkek ise 25 seneı, işe giriş tarihine göre de 5000 ile 5975 gün primi bitirmesi gerekiyor. EYT’DE YENİ FORMÜL: ERKEKLERDE 9000, KADINLARDA 7200 GÜN EYT düzenlemesi ile prim ve sene şartlarını tamamlayan şahıslara emeklilik yolunun açılması beklentisi bulunuyor. Gündeme gelen bir formüle göre de erkeklerin 25 senelik (9000 gün), bayanların da 20 senelik (7200 gün) prim gününü tamamlamaları halunda emekli edilmeleri söz hususu olabilecek.
PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK? Burada iki alternatif öne çıkıyor. Birincisi bu yurttaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları. İkincisi ise primlerini borçlanma yöntemleriyle tamamlamaları. Kadınların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama imkanları bulunuyor. Fakat değişik talepler de var. 8 Eylül 1999 ardından sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 evveline çekebilenler de kendilerinin EYT’li sasenemasını talep ediyor. Hem de staj sigortasının başlangıç saseneıp sasenemayacağı da merak hususu. Bu halde stajını 9 Eylül 1999 evvel yapmış yalnız çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek. Bir başka talep de esnaf ile alakalı. 4 Ekim 2000 evvel oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf geriye dönük borçlanma talep ediyor.
MAAŞTAN KESİNTİ OLUR MU? DÜNYADA HANGİ FORMÜLLER GÖRÜLDÜ? Bazı Avrupa ülkelerinde kesintili emeklilik modeli uygulandı. Bu modele göre, emekliliğe kalan her sene amacıyla aylıktan belli oranda kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi emeklilik yaşı dolduğunda kaldıran uygulamalar da bulunuyor. Bu formüllerin bizde uygulanıp uygulanmayacağı ise yapılacak çalışmalar neticesinde belli olacak. Bu kesintiyi emeklilik yaşı dolduğunda kaldıran uygulamalar da bulunuyor. Bu formüllerin bizde uygulanıp uygulanmayacağı ise yapılacak çalışmalar neticesinde belli olacak. YAŞ ŞARTI AŞAĞI ÇEKİLEBİLİR Mİ? Prim gün miktarını doldurup yaşı bekleyenler amacıyla bekleme zamanını 2-3 sene düşürmek gibi formüller de alternatifler arasında. Bir yaş sınırı konması da söz hususu olabilir. Örneğin; daha evvel ’50 yaş sınırı’ gündeme gelmişti. KISMİ EMEKLİLİĞE ETKİSİ OLUR MU? Kısmi emeklilikte; ilk sigortalı olunan tarihten bugüne 15 senenin geçmesi, 3600 gün prim olması, bayanların 50, erkeklerin ise 55 yaşına gelmesi şartlarından hangisi en son tamamlanmışsa, ona göre bir emeklilik yaşı belirleniyor. Bayanlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan şartlar meydana çıkıyor. Burada yaş koşulunın esnetilmesi gündeme gelebilecek.
