Milli Muharip Uçak amacıyla geri sayım başladı! ”Devlet karar verirse yaparız”
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Milli Muharip Uçağın (MMU) nerdeyse bütün parçalarının dizaynının bittiğini, uçağı yerli motorla teslim etmeyi amaçladıklarını belirtti. Kotil, ‘Devlet karar verirse MMU amacıyla motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın ya da üçü bir araya gelsin, bunu yapabiliriz. Çünkü motorun alt kırılımlarında dizayn ve üretim pro’blemimiz yok.’ dedi.
Kotil, SAHA İstanbul yönünden sav’unma, havacılık ve uzay pazarında etkinlik gösteren firmalara özel hazırlanan Yöneticilik Gelişim Programı’nda (SAHA MBA) havacılık endüstrisine dair açıklamalarda bulundu.
Bir muhabere uçağının 50-100 milyon dolar arasında fiyatla satıldığına işaret eden Kotil, uçak yapmanın zo’rluğunun ise her şeyin çok iyi yapılması gerekliliğinden kaynaklandığını söyledi.
“Milli Muharip Uçağın nerdeyse bütün parçalarının dizaynı bitti.” diyen Kotil, aşağı yukarı 1300 mühendisin çalışmaları sürdürdüğünü bildirdi. Kotil, MMU amacıyla yerde ve havada çalışacak yazılımlar amacıyla de 25 milyon satır kod yazılacağını ifade etti.
Teknolojik ilerlemeler ve sahip olunan altyapılarla geçmişte uzun seneler alan çalışmaların çok daha kısa sürede yapılabildiğini, bunun havacılık endüstrisi amacıyla de geçerli bulunduğunu altını çizen Kotil, “Artık gerçekleştirmek istiyorsanız yaparsınız. 18 Mart 2023’te MMU’yu hangardan çıkarıyoruz, Hürjet’i, Atak-2’yi uçuruyoruz.” dedi.
Motor konusu ile ilgili Kale Arge ve TEI’nin ilerlettiği motorlar bulunduğuna değinen Kotil, TEI’nin 1600 beygir turboşaft motoru 1 sene içersinde kendilerine teslim etmeye başlayacağını belirtti.
Motor yapmada en büyük z’orluğun sıcak bölge, türbin doğrultusunda kaynaklandığını izah eden Kotil, 10 sene içersinde seramik türbin kanatlarının meydana çıkacağını ve bu alanda çalışan herkes amacıyla fırsat doğacağını söyledi. Kotil, “Bu, tribün kanadı üretiminde devrim yapacak. Günümüz yüksek performanslı motorları yakalamak olası olacak. Gelecek 10 sene motorda çok orijinal şeylere gebe.” diye konuştu.
– “DEVLET KARAR VERİRSE MMU İÇİN YAPARIZ”
Bir muhabere uçağının milli olabilmesi amacıyla kritik unsurlarının ve motorunun yerli üretilmesi gerekliliğini altını çizen Kotil, şunları kaydetti:
“Uçağın milli olması amacıyla motorunu gerçekleştirmek z’orundayız. TEI’nin turboşaft motoru bize Türkiye’nin tek kristal dökebildiğini gösterdi. Motor yapmanın en zor alanı türbin alanı. Türbin evresinde da tek kristal gerekiyor. Tek kristal olunca mukavemetler yüksek oluyor. Yüksek sıcaklıkta termal verim artıyor, güç artıyor. Türkiye tek kristalini döktü ve turboşaft motorda kullanıyor. TUSAŞ’ın hissedarı bulunduğu TRMotor motor dizaynı amacıyla çalışıyor. Sav’unma Sanayii Başkanlığının MMU motoru amacıyla yürüttüğü bir ihale süreci var. Şu anda bilgi istiyor, biz de hazırlıyoruz. TEI ve TRMotor bu hususta çalışıyorlar. Bir motor gerçekleştirmek 10 sene sürer. 2028 ve ardından teslim edeceğimiz uçakta yerli motor olacak. Bunun vatan dışı ayağı da var. Rolls Royce, Türkiye’de bunu yapma konusu ile ilgili niyetini çoğu defa belli etmişti. Bu, bir devlet kararı. Devlet karar verirse bu motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın ya da üçü bir araya gelsin, bunu yapabiliriz. Çünkü motorun alt kırılımlarında dizayn ve üretim pro’blemimiz yok. 2030’lara kadar kendi başımıza Türkiye olarak bunu aşarız ama vatan dışında diğer iş birliklerimiz de var. Seramiğe dönülürse de motor teknolojilerinde devrim olur.”