48 trilyon metreküp natural gaz, 90 milyar varil petrol… 5 ülke mücadele ediyor
Arktik Okyanusu, 48 trilyon metreküp natural gaz ve 90 milyar varillik petrol rezervleriyle 5 ülkenin mücadele kısmı konumunda bulunuyor.
27 milyon kilometrekarelik buz ve deniziyle, varlıklı enerji yataklarıyla dünyanın yeni ticaret rotası konumunda tespit edilen Arktik Bölgesi, buzullar eridikçe, küresel rekabetin ve güç çatışmasının ana merkezlerinden biri olmaya aday.
Rusya’nın Ukrayna’ya hücumu nedeniyle dünya gözünü Karadeniz ve Baltık Bölgesi’ne çevirdi. Yani Arktik Okyanusu ve Kuzey Kutbu etrafında de bir soğuk muhabere yaşanıyor.
48 TRİLYON METREKÜP DOĞAL GAZ REZERVİ, 90 MİLYAR VARİL PETROL…
Rusya, Kanada, ABD, Norveç ve Danimarka’nın direk Arktik okyanusuna sınırı bulunuyor.
Bölgede tam 48 trilyon metreküp natural gaz rezervi bulunurken, buradaki kaynakla 90 milyar varil petrol ve 44 milyar varil natural gaz sıvısı üretiliyor.
Bu potansiyel, dünyada ispatlanmış petrol rezervinin yüzde 6’sına, dünyadaki toplam natural gaz rezervinin de yüzde 25’ine denk geliyor.
1982 YILINDA BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ
TRT Haber’in haberine göre, Aydın Üniversiesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca, “Bu ısınmadan ötürü kaynaklanan buzulların erimesi şunlar bile şimdi düşünülüyor. Yani burada eridi olacak buralar? Buralar açık deniz.” dedi.
Bölgedeki güç mücadelesi 1920’lere dayanıyor. Fakat 1982 senesinde Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinin imzalanmasıyla beraber statü değişti. Ülkeler kendi kıta sahanlıklarında hak sahibi oldu. Fakat enerji kaynakları yoğun olarak kutup dairesini de amacıylae alan, Lomonosov sıradağları bölgesinde bulunuyor.
Bu bölge BM yönünden tespit edilen 200 deniz millik kıta sahanlığı bölgesinin dışında kalıyor. 5 ülkenin tamamı da, enerji kaynaklarının varbulunduğu bölgelerde hak iddiasında bulunuyor.
BUZULLAR ERİYOR, YENİ DENİZ YOLLARI ORTAYA ÇIKIYOR…
Prof. Dr. Karaca, “Arktikte Çin, Kanada, ABD, Rusya, Fransa, Türkiye var. Var da var. Çünkü sahipsiz bölgeler ve Arktikin yeraltı kaynakları ya da denizaltı kaynakları çok aleni ve açık.” değerlendirmesini yaptı.
Bölgeyi mühim kılan başka neden ise buzulların erimesiyle yeni deniz yollarının meydana çıkması. Rusya’nın Arktik Okyanusunda 24 bin 140 kilometrelik kıyı şeridi bulunuyor. Bu da bölgenin ticaret yollarının büyük oranda Rusya yönünden denetim edilmesini sağlıyor.
NÜK’LEER BUZ KIRICI GEMİLER
Rusya, bölümde nük’leer buz kırıcı gemilerle Arktik ticaret yolunu açık tutuyor.
Kuzey’deki ticaret yolu stratejik dikkate sahip. Çünkü Avrupa ve Doğu Asya arasındaki ticaret yolunu nerdeyse yarı yarıya kısaltıyor.
Avrupa’dan Doğu Asya’ya gidiş 21 bin kilometreyken, Arktik rotasının uzunluğu yalnızca 12 bin 800 kilometre.
“RUSLAR AÇIK DENİZDEKİ VARLIĞIN AYRI BİR AVANTAJININ BİLİNCİNDE”
Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca, bölge ile alakalı şunları söyledi:
“Açık deniz bulunduğu amacıyla senin oradaki varlığın sana ayrı bir üstünlük getirecek. Ruslar bunun da bilincinde. Belki orası bir dünya hattı olacak. şimdi yeni yeni gemiler çıktı çok büyükte çok büyükte buzları kırarak ilerliyor. Hiçbir şeyden etkilenmiyor. Bunlar ayrı bir ulaşım yönünden, lojistik yönünden mühim duruma gelecek.”
Arktik ticaret yolu Çin amacıyla de büyük ehemmiyet taşıyor. Rota Çin’in İpek Yolu Projesi’nin de deniz ayağını oluşturuyor. Çin bu yöntemle hem Avrupa’ya hem de Amerika’ya daha kısa bir rotadan varmayı amaçlıyor.